मगरीला पाण्यातील राक्षस म्हटल्या जाते. पाण्यात मगर फारच धोकादायक शिकारी आहे. पण पाण्यातील या राक्षसाला एक मासा मारू शकतो. अस जर तुम्हाला.म्हटलं तर तुमचा विश्वास बसणार नाही. पण असं घडत. आता तुम्हाला आश्चर्य वाटले असेल आणि या माश्या बद्दल जाणून घेण्याचे कुतूहल तुमच्या मनात निर्माण झाले असेल. चला तर मग जाणून घेऊ या माश्या बद्दल.
या अद्भुत आणि धोकादायक माश्याचं नाव आहे ‘ईल’ म्हणजेच इलेक्ट्रिक ईल. हा मासा प्रामुख्याने दक्षिण अमेरिकेतील ॲमेझॉन आणि ओरिनोको नद्यांच्या खोऱ्यात आढळतो. दिसायला हा एखाद्या सापासारखा लांब असतो आणि त्याच्या शरीरात वीज निर्माण करण्याची एक अनोखी क्षमता असते.
किती शक्तिशाली असतो हा झटका?
तुम्हाला आश्चर्य वाटेल, पण एक पूर्ण वाढ झालेला इलेक्ट्रिक ईल मासा, धोका जाणवल्यास किंवा शिकार करताना, तब्बल 860 Volts पर्यंतचा विजेचा झटका देऊ शकतो! हा झटका इतका तीव्र असतो की त्यामुळे लहान प्राणी किंवा मासे तर लगेच मरतातच, पण तो एका मोठ्या मगरीलाही काही क्षणांत निपचित पाडू शकतो. माणसाला जर एवढा मोठा झटका लागला, तर तो गंभीर जखमी होऊ शकतो किंवा बेशुद्धही पडू शकतो. म्हणूनच, जिथे इलेक्ट्रिक ईल मासे असण्याची शक्यता असते, तिथे पाण्यात उतरताना किंवा मासेमारी करताना खूप काळजी घ्यावी लागते.
वीज कशी निर्माण करतो हा मासा?
इलेक्ट्रिक ईलच्या शरीरात हजारो खास प्रकारच्या पेशी (Cells) असतात, ज्यांना ‘Electrocytes’ म्हणतात.
या पेशी एखाद्या लहान बॅटरीप्रमाणे काम करतात. जेव्हा माशाला झटका द्यायचा असतो, तेव्हा या हजारो पेशी एकाच वेळी, एका विशिष्ट क्रमाने एकत्र काम करतात आणि एक मोठा विजेचा प्रवाह निर्माण करतात.
तो या विजेचा वापर शिकार करण्यासाठी, स्वतःचा बचाव करण्यासाठी आणि अंधारात किंवा गढूळ पाण्यात आपल्या आजूबाजूचा परिसर ओळखण्यासाठीही करतो.
जरी इलेक्ट्रिक ईल मासा धोकादायक असला तरी, निसर्गाच्या या अद्भुत निर्मितीचा अभ्यास करून शास्त्रज्ञ अनेक नवीन गोष्टी शिकत आहेत. उदाहरणार्थ, त्याच्या वीज निर्माण करण्याच्या पद्धतीवरून प्रेरणा घेऊन नवीन प्रकारच्या बॅटरीज किंवा ऊर्जा स्रोत विकसित करण्याचे प्रयत्न सुरू आहेत.
